Z przyjemnością informujemy, że na stronie internetowej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury,  w zakładce Działalność wydawnicza, jest już dostępny najnowszy zeszyt Kwartalnika Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury 3 (47)/2022 w wersji elektronicznej (link).

Na wstępie Redaktor Naczelny Kwartalnika Pan dr hab. prof. UP Czesław  Kłak poinformował o tym, że w bieżącym numerze pojawił się nowy dział – „Studium przypadku”, który będzie miał charakter cykliczny. W jego ramach prezentowane będą stany faktyczne („kazusy”) oraz zagadnienia do ich analizy, a w kolejnym numerze proponowany kierunek rozwiązania. Podstawą ich przygotowania będę akta zakończonych postępowań, zarówno karnych, jak i cywilnych. Czytelnicy będą mogli samodzielnie rozważyć problemy wyłaniające się na tle danego stanu faktycznego, a następnie skonfrontować swoje spostrzeżenia i uwagi z propozycją rozwiązania poszczególnych problemów. Ewentualna polemika, propozycje innych rozwiązań (alternatywnych) wraz z argumentacją zostaną opublikowane w formie artykułu.
W ten sposób na łamach Kwartalnika będzie mogła toczyć się dyskusja dotycząca istotnych problemów stosowania prawa, odnosząca się do problemów, które występują w praktyce – w oparciu o „rzeczywiste” stany faktyczne. Redaktorem tego działu został prokurator dr Piotr Kosmaty, który dokonywał będzie wyboru spraw, w oparciu o które przygotowany zostanie opis stanu faktycznego, a także przygotowywał zagadnienia do analizy i proponowany kierunek rozwiązania.
Od numeru 4 w 2022 r. obowiązywać będą zmienione Zasady wydawnicze oraz zmienione Zasady etyki publikacyjnej, a także nowy wzór recenzji. Celem zmian jest wprowadzenie najwyższych standardów wydawniczych, charakterystycznych na prestiżowych periodyków naukowych. Ponadto Redaktor Naczelny ponowił zaproszenie do współpracy i publikowania na łamach Kwartalnika.

Pierwszy artykuł autorstwa Patrycji Trzeji doktorantki z Uniwersytetu Śląskiego zatytułowany Kwalifikacja jednostki z zaburzeniami psychicznymi jako stwarzającej zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób w procesie stosowania ustawy z dnia 22 listopada 2013 roku a ryzyko nieuzasadnionego pogwałcenia praw i wolności człowieka zaprezentowany został w języku angielskim Classification of an individual with mental disorders as posing a threat to the life, health or sexual freedom of others in the process of applying the Act of 22 November 2013 and the risk of unjustified violation of human rights and freedoms.    

Drugi z prezentowanych tekstów autorstwa prokuratora Andrzeja Lebiedowicza Wybrane aspekty karalnej niegospodarności w polskim prawie karnym prezentuje wybrane aspekty karalnej niegospodarności w polskim prawie karnym. Ukazuje nadużycie zaufania jako typowy przejaw przestępczej aktywności ,,białych kołnierzyków”. Różnicuje karalną niegospodarność
na szkodową i bezszkodową. Stara się wskazać granice dozwolonego ryzyka. Podaje najczęstsze przejawy (formy) nadużycia zaufania w obrocie gospodarczym. Proponuje uszczegółowienie modelu ,,sumiennego kupca” wzorcem ,,rzetelnego menedżera”. Końcowo prezentuje wybrane wskazówki metodologiczne w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych dotyczących nadużycia zaufania.

W kolejnym artykule prokurator dr Piotr Kosmaty przybliżył regulacje prawne warunkujące przeprowadzenie ofensywnej metody pracy operacyjnej, jaką jest przesyłka niejawnie nadzorowana. Odniósł się do ostatnich zmian w Kodeksie postępowania karnego, umożliwiających uruchomienie tej instytucji prawnej w ramach Europejskiego Nakazu Dochodzeniowego. Omawiając istotę przesyłki niejawnie nadzorowanej, podkreślił szereg korzyści płynących z przyznania jej przez ustawodawcę przede wszystkim funkcji dowodowej, dzięki czemu jest ona bardzo skutecznym narzędziem w walce z przestępczością, a szczególnie jej zorganizowaną odmianą. Autor przyłączył się do stanowiska, że wystarczającą podstawą prawną do wykorzystania w procesie
karnym materiałów zgromadzonych w trakcie operacji specjalnej, podczas której stosuje się przesyłkę niejawnie nadzorowaną, jest art. 393 § 1 zd. 1 Kodeksu postę powania karnego. Na kanwie poddanej analizie przesyłki niejawnie nadzorowanej autor artykułu wyraźnie opowiada się za koniecznością ścisłego związku pomiędzy wynikami pracy operacyjnej a procesem karnym, tak aby osiągnąć nadrzędny cel, jakim jest skuteczna walka z przestępczością.

Prokurator Jacek Skała w tekście zatytułowanym Uzyskiwanie przez prokuratora - na podstawie ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu - informacji i danych od instytucji obowiązanych wyjaśnia, dlaczego podjęto problem związany z uzyskiwaniem przez prokuratora informacji od instytucji obowiązanych, podkreślając przy tym, że ustawa z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu pozwala na gromadzenie dowodów dotyczących innych przestępstw aniżeli tylko wskazanych w art. 165a i art. 299 k.k. Przybliżył, na czym polega polityka Anti Money Laundering (AML) w działalności wspomnianych instytucji. Następnie scharakteryzował proces monitorowania klienta i gromadze nia danych w ramach KYC. Sformułował konkretne pytania, które prokurator możne skierować do określonych instytucji, licząc, że udzielona odpowiedź wskaże na istotne okoliczności dla prowadzonego śledztwa. W kolejnym rozdziale przedstawił funkcjonowanie modułu płatności, określił, na czym polegają scenariusze transakcyjne i jakich kolejnych wiadomości można żądać od podmiotów wymienionych w art. 2 ust. 1 ustawy. Zwrócił uwagę, jak ważny charakter ma dokument o nazwie „wewnętrzna procedura instytucji obowiązanej”, który dotyczy najważniejszych procedur AML/CFT, m.in.: raportowania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, kontroli i audytu, zarządzania danymi i dokumentacją oraz roli zarządu i AML Officer w firmie. Dalsza cześć opracowania, zatytułowana „Rejestr działalności w zakresie walut wirtualnych”, dotyczy zasad dokonywania wpisu w rejestrze, jego charakteru oraz gromadzonych w bazie informacji, które mogą być przydatne dla prokuratora.

W dziale Komparatystyka i Współpraca Międzynarodowa dr Tomasz Strugalski w artykule Pojęcie duty of care w deliktowej odpowiedzialności za szkody na osobie w sporcie i rekreacji w Wielkiej Brytanii próbuje wyjaśnić pojęcia obowiązku okazania troski (the duty of care) – jednej z koniecznych przesłanek deliktowej odpowiedzialności w systemie
common law. Jako obszar badań wybraał szkodę na osobie w sporcie i rekreacji. Omówił powstanie instytucji, reguły według których jej istnienie jest ustalane oraz szczególne trudności występujące w obszarze sportu i rekreacji, ze względu na pewien naturalny poziom ryzyka wystąpienia szkody na osobie. Przeanalizował zarówno obowiązek okazania troski przez zawodników sportu, uczestników rekreacji fizycznej, jak i przez organizatorów. Jako podstawowe przyjął prawodawstwo anglo-walijskie, gdzie instytucja ta została skonstruowana. Artykuł dotyczy ważnych, a nieczęsto w polskiej literaturze omawianych zagadnień i stanowi istotną informację dla badacza prawa, poszerzającą horyzonty i skłaniającą do zarówno aksjologicznych, jak i czysto praktycznych przemyśleń.

Kolejnym artykułem w prezentowanym dziale jest tekst dra Pawła Gołębiewskiego pt. Europejska współpraca w ujawnianiu składników majątkowych podlegających zabezpieczeniu. Artykuł dotyczy zagadnienia ujawniania i zabezpieczania składników majątkowych podlegających zabezpieczeniu. Autor koncentruje się na kwestii skuteczności międzynarodowej kooperacji organów ścigania w zakresie wymiany informacji o składnikach majątkowych osób i podmiotów pozostających w zainteresowaniu prowadzonych spraw. Analiza rozwiązań decyzji unijnych prowadzi autora do wniosku, że przepisy te spowodowały konieczność dostosowania i ujednolicenia krajowych regulacji prawnych państw członkowskich celem zwiększenia efektywności i ujednolicenia sposobu przekazywania danych o mieniu, które może podlegać zabezpieczeniu. Problematyka ta jest rozważana także w kontekście niezbędności uzyskiwania informacji o rachunkach bankowych, gdzie prawodawstwo unijne również nakazuje określone rozwiązania.

W dziale Glosy dr hab. Zygmunt Kukuła analizuje wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 25 lutego 2021 r., II AKa 126/20. Autor przekonuje, że kierowanie grupą przestępczą stanowi ważny element funkcjonowania przestępczości zorganizowanej, przekładający się na zwiększone zagrożenia karą kryminalną. W polskim Kodeksie karnym brak jest ustawowego zdefiniowania grupy przestępczej oraz związku przestępczego, przez co ciężar wykładni tych znamion przestępstwa został przejęty przez orzecznictwo sądowe. Na przestrzeni kilkunastu lat udało się od podstaw sprawnie zbudować jurydyczną definicję zarówno samych zorganizowanych struktur przestępczych, jak i związanego z tym kierowania tymi strukturami. Kierującym jest osoba wydająca jednoosobowo, w formie władczej, polecenia członkom grupy przestępczej, a także osoby podlegające wyżej usytuowanemu kierownikowi, które posiadają pewien margines swobody przy podejmowaniu decyzji, zarządzające mniejszymi i podległymi hierarchicznie strukturami terenowymi takiej organizacji.

W glosie do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 8 września 2021 r., II S 19/21 dr hab. prof. UP Czesław Kłak w sposób bardzo interesujący odnosi się do problematyki trybu wnoszenia skargi na przewlekłość postępowania w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

W nowym dziale zatytułowanym Studium przypadku prokurator dr Piotr Kosmaty w oparciu o akta autentycznej sprawy przedstawił stan faktyczny związany z problematyką odpowiedzialności karnej za rozbój oraz wyłaniające się na jego tle zagadnienia prawne, które powinny stać się przedmiotem analizy.

W Sprawozdaniach dr Aneta Michałek przedstawiła relację z trzeciego seminarium w ramach projektu Just Free - Justice and Freedom of Expression, Paryż, 12-13 maja 2022 r.

Zeszyt zamyka dział poświęcony funkcjonowaniu Krajowej Szkoły zawierający cykliczne opracowanie dra Piotra Kosmatego pt. Z życia Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury obejmujące przegląd mających miejsce w ostatnim kwartale, najistotniejszych wydarzeń oraz projektów realizowanych przez Krajową Szkołę. Serdecznie zapraszamy do lektury Kwartalnika oraz do zapoznania się z informacjami przeznaczonymi dla autorów (Link).

dr Piotr Kosmaty

prokurator Prokuratury Regionalnej w Krakowie

Kierownik Wydawnictwa Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury

Zastępca Rzecznika Prasowego  KSSiP