Z przyjemnością informujemy, że na stronie internetowej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury,  w zakładce Działalność wydawnicza, jest już dostępny najnowszy zeszyt Kwartalnika Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury 4 (48)/2022 w wersji elektronicznej (link).

Numer otwiera artykuł autorstwa dr Anny Wolskiej – Bagińskiej pt. Czynności śledcze w sprawach dotyczących wyłudzeń środków unijnych. W artykule przedstawiono mechanizmy przestępcze ukierunkowane na wyłudzenie środków unijnych i omówiono skuteczne metody ujawniania popełnienia tych przestępstw. Algorytmy działania sprawców są powtarzalne i odnoszą się do okoliczności wprowadzenia w błąd decydentów dystrybuującymi środkami unijnymi. Przedstawiona analiza wykazała, że zidentyfikowanie metod wyłudzeń środków unijnych może nastąpić jedynie na podstawie odpowiednio zebranego i zabezpieczonego materiału dowodowego. Ustalenie rzeczywistej roli poszczególnych podmiotów biorących udział w procederze oraz skali przestępstwa wymaga zaś podjęcia szeregu czynności procesowych przez organy ścigania.

Drugi z prezentowanych tekstów autorstwa dr Tomasza Strugalskiego pt. Związek przyczynowy w anglo-walijskiej odpowiedzialności deliktowej za szkody na osobie  stanowi próbę wyjaśnienia pojęcia związku przyczynowego (causation) – jednej z koniecznych przesłanek deliktowej odpowiedzialności w systemie common law. Jako obszar badań wybrano szkodę na osobie. Omówiono ewolucję instytucji oraz reguły, według których ustalane jest jej istnienie. Jako podstawowe przyjęto prawodawstwo anglo-walijskie, gdzie instytucja ta została skonstruowana. Artykuł dotyczy ważnych, a nieczęsto w polskiej literaturze omawianych zagadnień i stanowi istotną informację dla badacza prawa, poszerzającą horyzonty i skłaniającą do zarówno aksjologicznych, jak i czysto praktycznych przemyśleń.

Artykuł dr Kamili Spalińskiej i Artura Grajewskiego pt. Skutki zawezwania do próby ugodowej po zmianach dokonanych ustawą z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw przedstawia poglądy judykatury i piśmiennictwa dotyczące skutków złożenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, wskazując na pogłębiające się rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego w tej kwestii. Prezentuje rozwiązania legislacyjne wprowadzone ustawą z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, zmierzające do normatywnego określenia skutków złożenia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w stosunku do biegu terminu przedawnienia roszczenia objętego wnioskiem. Wskazuje na potrzebę zmian w zakresie regulacji dotyczących opłaty sądowej od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej.

Kolejny artykuł autorstwa Michała Ptaszka zatytułowany jest Doręczenie pozwu lub pierwszego pisma wymagającego podjęcia obrony praw pozwanemu wpisanemu do rejestru lub ewidencji. Uwagi na tle art. 139¹ k.p.c. Autor zauważa, że zmiany wprowadzone do k.p.c. dokonane ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw zasadniczo zreformowały system doręczeń do strony pozwanej pozwu lub innego pisma wymagającego podjęcia obrony jego praw. Art. 139 1 k.p.c. nie ma zastosowania do osób prawnych oraz niebędących osobą prawną jednostek organizacyjnych, którym ustawy przyznają zdolność prawną, wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego. Natomiast znajduje on zastosowanie w stosunku do osób fizycznych wpisanych do rejestru. Jeżeli pozwany będący osobą fizyczną wpisaną do Centralnej
Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej nie odbierze pozwu lub innego pisma wymagającego podjęcia obrony jego praw, a wcześniej nie doręczono mu żadnego pisma i nie ma zastosowania art. 139 § 2-3¹ lub inny przepis szczególny przewidujący skutek doręczenia, przewodniczący powinien zawiadomić o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika. Przewodniczący może jednak uznać korespondencję za doręczoną na podstawie art. 139 § 1 k.p.c., jeżeli uzna, że wpis w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności stanowi dowód miejsca przebywania pozwanego.

Dr Janusz Konecki, Sylwia Kawęcka oraz Rafał Nozdryn – Płotnicki są autorami tekstu zatytułowanego Efektywność kształcenia aplikantów sędziowskich i prokuratorskich w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Artykuł prezentuje wyniki drugiej edycji badania efektywności kształcenia aplikantów sędziowskich oraz aplikantów prokuratorskich rozumianych jako stopień ich przygotowania do wykonywania pracy zawodowej, odpowiednio asesora sądowego i asesora prokuratury, przeprowadzonych w 2022 r. w Dziale Badań i Analiz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Przeprowadzone badania pozwoliły na ocenę, które z kształconych w Krajowej Szkole kompetencji są najbardziej przydatne w pracy zawodowej asesorów sądowych i asesorów prokuratury oraz jak sami asesorzy sądowi oraz przewodniczący wydziałów, w których pełnią oni służbę, i asesorzy prokuratury oraz ich aprobanci oceniają stopień ich przygotowania w tym zakresie, a także jakie obszary szkolenia wstępnego mogą podlegać modyfikacji w celu zwiększenia efektywności tego szkolenia. Ukończenie drugiej edycji badania asesorów sędziowskich pozwoliło także na porównanie wniosków wynikających z pierwszego badania.

W artykule pt. Wybrane kryminalistyczne aspekty okazania. Wartość dowodowa okazania operacyjnego dr Piotr Kosmaty porusza szereg istotnych problemów, zwłaszcza praktycznych związanych z przeprowadzaniem czynności procesowo – kryminalistycznej okazania. Przychyla się do nadania tej instytucji cech samodzielnej czynności procesowej. Ponadto przekonuje, że w uzasadnionych przypadkach wynik okazania może stanowić jedyną podstawę dowodową pozwalającą na pociągnięcie sprawcy przestępstwa do odpowiedzialności karnej. Istotną wartością dodaną tekstu jest analiza tzw. okazania operacyjnego i próba wykazania, że istnieją instrumenty prawne pozwalające na uznanie wyników tej czynności operacyjnej za pełnowartościowy dowód, który może być zaliczony w poczet materiału dowodowego na potrzeby procesu karnego. Autor przekonuje, że prawidłowo wykonane pod względem taktycznym i udokumentowane okazanie operacyjne może być podstawą uznania jego wyników za dowód, dzięki czemu nie zostanie przełamana podstawowa zasada tej czynności, jaką jest jej niepowtarzalność. Zaproponowane rozwiązanie, co należy podkreślić, dotychczas nie spotykane w literaturze przedmiotu pozwoli na uniknięcie tworzenia niedozwolonej iluzji dowodowej, która polega na przeprowadzaniu
okazania procesowego po wcześniej przeprowadzonym i nieodpowiednio udokumentowanym okazaniu operacyjnym.

W dziale Studium przypadku dr Piotr Kosmaty przedstawił proponowany kierunek rozwiązania stanu faktycznego zaprezentowanego w nr 3/2022 Kwartalnika dotyczącego Problematyki odpowiedzialności karnej za rozbój.

W dziale Glosy dr hab. Prof. UP Czesław P. Kłak jest autorem Glosy do postanowienia Sądu Najwyższego z 16 marca 2022 r., I NSP 29/22. Glosowane postanowienie dotyczy konstytutywnego wymogu formalnego skargi na przewlekłość postępowania w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, jakim jest obowiązek przytoczenia okoliczności uzasadniających żądanie stwierdzenia przewlekłości w sprawie, której skarga dotyczy (art. 6 ust. 2 pkt 2 tej ustawy).

Zeszyt zamyka dział poświęcony funkcjonowaniu Krajowej Szkoły zawierający cykliczne opracowanie dra Piotra Kosmatego pt. Z życia Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury obejmujące przegląd mających miejsce w ostatnim kwartale, najistotniejszych wydarzeń oraz projektów realizowanych przez Krajową Szkołę. Serdecznie zapraszamy do lektury Kwartalnika oraz do zapoznania się z informacjami przeznaczonymi dla autorów (Link).

dr Piotr Kosmaty

prokurator Prokuratury Regionalnej w Krakowie

Kierownik Wydawnictwa Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury

Rzecznik Prasowy  KSSiP